سوزش کف پاها

به نام خدا

سوزش کف پاها

سوزش کف پاها:

احساس سوزش در پاهای شما ممکن است به علت آسیب اعصاب پاها بوده که به این مشکل نوروپاتی می گویند.

اگرچه بیماریهای زیادی ( از جمله ضایعات نخاعی و تنگی کانال نخاع کمری و MS  و …)  می توانند باعث سوزش پاها  شوند ,نوروپاتی  دیابتی از بقیه شایعتر است. بیشتر درمانهای سوزش پاها بر روی پیشگیری از آسیب بیشتر عصب و کاهش درد متمرکز هستند.

علل سوزش پاها:

غالبا نوروپاتی علت سوزش پا است. رشته های عصبی آسیب دیده احتمالا بیش از حد فعال شده و اشتباهی پیغام می دهند. علیرغم اینکه زخمی یا آسیبی در پا وجود نداشته رشته های عصبی آسیب دیده سیگنال درد را به مغز می فرستند.

در بیشتر بیماران ابتدا احساس مورمور شدن و خواب رفتن پا نیز دیده می شود. بسیاری از بیماران ذکر می کنند که پاهایشان به لمس بیش از حد حساس می گردند. درجه بندی سوزش پا می تواند از خفیف تا ناتوان کننده باشد.

تاکنون دیابت و سوء مصرف الکل از شایعترین علل نوروپاتی در پاها در دنیا می باشد.علل دیگر شامل موارد زیر است:  نارسایی کلیه – نوروپاتی فیبرهای کوچک- کمبود ویتامین B12  – کمکاری تیرویید- HIV/AIDS – پلی نوروپاتی آمیلویید- مصرف داروهای شیمی درمانی- مصرف بیش از حد ویتامین B6 – ایزونیازید- آمیودارون- متفورمین- سندرم گیلن باره- ادم (ورم) یا تجمع مایعات و فشار خون بالا – واسکولیت ها (التهاب عروق خونی) و مسمومیت با فلزات سنگین (سرب-جیوه- آرسنیک)

تشخیص سوزش پا:

بیشتر بیماران با سوزش پا یک علت محتمل (مانند دیابت) که براحتی تشخیص داده می شود را دارند و دیگر نیازی به بررسی بیشتر نمی باشد. در سایر بیماران که سوزش پا ناگهانی شروع شده یا سریعا بدتر می شود با هیچ علت واضحی ندارد تستهای بیشتری برای تشخیص لازم بوده که شامل موارد زیر می باشند:

• الکترومیوگرافی (EMG) : تستی است که عملکرد عضلات را با ثبت فعالیت الکتریکی داخل آنها نشان می دهد. (توسط ابزاری که روی پوست وصل شده و یا سوزنی که به داخل عضله می رود.)

• بررسی سرعت هدایت عصبی (NCS) : با تحریک یک عصب و پاسخ عضله مربوط به این عصب  می توان سرعت هدایت پیام الکتریکی در آن را اندازه گرفت.

• تستهای آزمایشگاهی: گاهی تست های خون- ادرار- مایع نخاع و سطوح ویتامینها در خون می توانند کمک کننده باشند.

• بیوپسی عصب: پزشک مغزواعصاب بندرت ممکن است به بیمار پیشنهاد بدهد که تکه ای از عصب پا برداشته و بررسی میکروسکوپی شود.

درمان سوزش پاها:

مهمترین درمان سوزش پا مربوط به نوروپاتی , توقف آسیب عصب است. در بعضی از موارد درمان بیماری زمینه ای, نوروپاتی و علایم آن را تخفیف می دهد در بقیه شرایط  ,پزشک فقط به درمان علایم می پردازد نه علت.

در بیماری دیابت درمان اصلی نگه داشتن قند خون در محدوده طبیعی است. که توسط درمان خوراکی و اغلب انسولین و تغییر رژیم غذایی انجام می گیرد. در مورد کمبود ویتامین B12 مصرف آن به صورت خوراکی یا تزریقی این کمبود را بر طرف می کند.

در بیماری مزمن کلیوی دیالیز ممکن است برای حذف علل نوروپاتی لازم شود.

در کمکاری تیرویید مصرف قرصهای خوراکی هورمون تیرویید می تواندباعث بهبود نوروپاتی و علایم سوزش پا گردد.

درمان درد و احساس غیر طبیعی در پاها بوسیله گاباپنتین- پره گابالین- آمی تریپتیلین- کاربامازپین- دولوکستین و توپیرامات و ونلافاکسین به دستور پزشک انجام می گیرد. برای سوزش پا در پای ورزشکاران داروهای ضد قارچ می توانند باعث بهبودی عفونت قارچی و علایم سوزش گردند. در موارد مرتبط با عوارض داروها قطع آن دارو کمک کننده است و در سایر موارد درمان علامتی خواهد بود.

بطور شایعی درد و سوزش کف پاها (یک یا دو طرفه) می تواند ثانویه به رادیکولوپاتی (تحت فشار قرار گرفتن ریشه های اعصاب کمری و خاجی توسط بیرون زدگی دیسک بین مهره های کمری ) باشد. در خیلی از این موارد درمان علامتی کارساز بوده ولی گاهی به خصوص در زمان ضعف عضلانی همراه منتهی به عمل جراحی می شود.

به میزان کمتر بیحسی و گزگز و مورمور پاها مخصوصا در افراد جوانتر می تواند به علت بیماری MS بوده ولی در جامعه ما شاید ترس از MS   یا  MS phobia بیشتر از خود بیماری مالتیپل اسکلروز دیده شو

دکتر حمیدرضا قلیانچی لنگرودی 

متخصص مغز و اعصاب

  فلوشیپ MS